De grootste vliegramp betrof meer dan 500 slachtoffers, waaronder zeer veel Nederlanders; 1977, Tenerife, waar bij de start een KLM-toestel zich in een PAN-AM-toestel boorde; enkele dagen later lagen alle omgekomenen in een enorme loods opgebaard en hoewel de impact ook toen op de Nederlandse samenleving enorm was, kwam er geen dag van nationale rouw: de laatste keer was dat in 1962, bij het overlijden van koningin Wilhelmina en na de treinramp te Harmelen. En ik twijfel: na de moord op John F. Kennedy (1963?).
Tijdens de rouwdag die nu enkele uren ten einde is, bestond mijn dag voornamelijk uit wachten; 's-morgens in Verona, maar vooral bij de laadklant te Salgaredo, tussen Treviso en Odezzo, waar ik rond de middag aankwam en zes trucks vóór mij had en rond half zes vertrok: inmiddels rezen er vragen, steeds meer vragen, prangende vragen, ja, vragen waarvan ik me afvroeg of ik ze wel stellen mocht.
Zo herinner ik mij de Bijlmerramp waarbij een El-AL-toestel in de woonwijk neerstortte, een ramp waarbij men het werkelijk aantal slachtoffers nooit heeft kunnen vaststellen. En de vliegramp te Faro; beide weliswaar met minder doden, maar toch: mag, moet dan het aantal iets uitmaken? Na beide rampen volgde geen dag van nationale rouw.
Nadat ik de papieren in ontvangst nam, vertrok ik in noordelijk richting, Vittorio-Veneto en Longarone voorbij, eerst een stuk over de Autostrada Germania, een in 1962 geplande en getekende snelweg Wörgl-Candido-San Stefano-Venetië, maar die vermoedelijk nooit meer gereed zal komen omdat inmiddels de "Oostenrijkers" die niet meer willen: onderweg ontving ik enkele foto's van de verlaten snelwegen in Nederland, indrukwekkend; daarop alleen een zwart voertuig met eveneens zwarte gordijnen: nogmaals, begrijp met goed, de ramp is en was vreselijk en het rechtvaardigt een proclameren van nationale rouw, maar waarom nu wel en al die eerdere keren niet?
Net voor de splitsing Cortina-Auronzo bleek de weg afgesloten en kon ik niet verder dan pas de volgende morgen, zes uur.
Na de Bijlmerramp werd zelfs nadrukkelijk door de toenmalige regering verklaard dat er weliswaar een herdenking plaatsvond, maar dat er geen sprake was van een dag van nationale rouw: het maakt mijn vraag prangender. Doodstil is het om mij heen, verlaten sta ik tussen enorme Dolomitennreuzen te wachten totdat de wegbarrière wordt verwijderd. Een eerste toestel van dezelfde maatschappij verdween, enkele maanden geleden, spoorloos, vermoedelijk boven de Indische Oceaan en de eerste berichten die ik via de radio van "deskundigen" opving was, dat het "onmogelijk" was een toestel op zulk een hoogte, tien kilometer, te raken, maar na het verstrijken van de tijd werd en bleek alles weer wel mogelijk, kwam "Amerika" met bewijzen en de "Oekraïners" met een opgevangen gesprek waarin eveneens bewijs zou zitten en eerlijk gezegd: hoeveel propaganda, met name "oorlogs"-propaganda heeft de mensheid al niet eerder op het verkeerde been gezet?
Juist nu, nu Nederland, nu Europa heult met het Oekraïense fascistenregime wat de Russische propaganda op haar beurt de gelegenheid geeft het nu fascistische Oekraïne op één hoop te vegen met de Europese Unie; het maakt de zaak uiterst precair; tijdens en vandaag, na de dag van nationale rouw, werd en wordt de Russische Poetin steeds meer indirect als de boze genius van de vliegramp afgetekend, terwijl nog niet eens zeker is hoe het toestel zo plotseling naar beneden kon storten. 'T heeft veel weg van een succesvolle propaganda. Of ben ik werkelijk te achterdochtig?
Aldus schreef ome Willem.
---
