Aangekomen bij veld e3; ook zo'n veld dat doorgaans wordt overgeslagen: zeer veel openingen in 't eeuwenoude spel volvoeren zich met e2-e4; met andere woorden: op e3 zal met vaak tevergeefs naar een pion speuren, maar verder kan men er regelmatig een ander stuk op aantreffen.
Daarvoor uit Landsberg vertrokken; over de Schwabische Alpen, langs de oude stad Kempten en met wat verbijstering ontdek ik nog steeds hoeveel reiskilometers dagelijks kan worden afgelegd; in welke wisselende omgeving één dag kan worden bezocht. Nadat ik de zuidkant van de Bodensee bezocht had, rolde ik verder, nu iets meer van de kust af; over Saint Gallen in westelijke richting en vanaf Winterthur verder langd de Rijn, tot Bazel aan toe.
Samen met d3 vormt het veld e3 een soort loper voor betrokken pionnen; een opstapje, alsof met een trede het strijdperk wordt betreden: en zo is 't min of meer ook. Maar de twee voornoemde velden zijn ook, met hun aangrenzende nevenvelden, het gebied vanwaar de klank van 't spel klinkt. Starend over 't bord hoort de speler juist vandaar de meest diepe klanken die haar of hem inspireren tot glorierijke zetten; en ook tot afgrijselijke mistastingen; al naar gelang hoeveel elo aan beide kanten van 't bord aanwezig is.
Na Bazel Frankrijk in, langs Mittelwihr waar een oude wijnfamilie van mijn komst op de hoogte was; en daarna doortrok ik nog verder langs de bergrug; Strassburg voorbij en in de bossen rond Bitche zocht en vond ik een rustplek voor de nacht waarin reeds de eerste vallende sterren de nachthemel verfraaiden.
In de stilte van de schaakzaal, waar vroeger alleen het tikken van de klok hoorbaar was. Maar ook dat verdween; met nieuwe, digitaal aangestuurde klokken verdween 't getik, 't getik dat de maat sloeg van de stiltemuziek die als een lentebries over de velden doolde; wat overbleef zijn de klanken, thans zacht hoorbaar, louter in de denkende geest en ze welt op uit alle velden, maar voornamelijk uit e3 en in mindere maten d3; en ik weet ook niet waarom.
Aldus schreef ome Willem.
.
