Mistig, nevelig, miezerig in de Ardennen, 't was er geheimzinnig mooi, een natuur die zich bevond in het begin van de nazomer. In de loop van de dag beter, steeds beter weer, dat wil zeggen dat zo nu en dan de zon doorbrak. Maar waarom noemt men dat weer nu beter? Het is met het benoemen van feiten vaak vreemd gesteld en we koppelen daar vaak de term waarheid aan vast.
Ook op weg naar Lyon was het stralend weer, een term over het weer die niet louter een vaststelling inhoudt, maar ook iets verlangends, opgewekts, weergeeft, alsof stralend behoort bij datgene wat wij goed nomen; maar waarom? Waar hangt dat vanaf?
'T was ook een inspirerende dag, die vroege morgen, donker, links halfhoog een dunne maanschil, langs Antwerpen en Brussel, voor het fileleed uit en daarna! Bij opkomend daglicht, een uurtje slapen bij Nijvel en terwijl het razende verkeer steeds drukker langs mij heen ging droomde ik een poosje voort. Ach, waarheid is doorgaans niet meer dan een aantal bijeenvergaarde illusies waaraan de mens zich vastklampt en die het leven dragelijk maken, onder het voortgaand zwoegen dragelijk maken.
De reis ging verder, er was nauwelijks bewolking, eigenlijk niets en ik passeerde Charleroi over de oude ring, dronk een zwarte koffie op de grens en kwam langs de oude dubbelstad Charleville-Meziéres aan de Maas, de stad waar Auguste Vaillant vandaan komt, iemand die opkwam voor zijn waarheid, een voorvechter tegen armoede, een anarchist die zijn waarheid overigens met onthoofden heeft moeten bekopen omdat anderen zijn waarheid leugen vonden; die, die twee dus, liggen soms vlak naast elkander.
Het is immers goed uit te houden onder het klimaat van een bewolkte waarheid; laat er vooral niet te veel licht op komen, want dan raken we al snel verblind, raken we al snel weg en kluts kwijt; ik snorde door, langs een route die ik al zo vaak reed en wat mijn blik door ervaring deed wijzigen, langs Vitry le François, op weg naar Brienne le Chateau; de enorme akkers, de eerste luzerne, een gewas voor veevoer, maar tevens geplant omdat de vlinderbloemige plant stikstof vastlegt in de grond en daardoor het latere wintertarwe een hogere opbrengst geeft. Hier en daar ook de jonge blaadjes van suikerbieten en dit jaat staan de zonnenbloemen er wat meewaardig bij; vlak voor Bar sur Aube door wijngaarden, wijngaarden van de champagne en ach, als er ergens mee gesjoemeld wordt, is het wel met wijn, vermoedelijk met champagne nog het meest; met de waarheid valt heel wat af te sjoemelen. "Als de leugen maar vaak genoeg wordt herhaald, wordt ze vanzelf waarheid", bralde ooit het Nazi-propagandist Joseph Gõbbels ooit.
Wie kijkt naar het woord, raakt verbaasd, ons woord waarheid, het Germaanse woord waarheid, Wahrheid in het Duits, hangt samen met ons verleden waar wij nogal eens naar teruggrijpen. Waarheid hangt samen met ons woord waren, waren wat ons verleden aanduidt, dat is onze, germaanse waarheid, in tegenstelling tot Griekse waarheid, die voor waarheid het woord αλήθεια, alatya, hebben, een woord dat meer met onthulling, naaktheid, onverbloemd samenhangt en waardoor onze germaanse waarheid naar een totaal ander niveau wordt geheven. En wat te denken van het Hebreeuwse woord אמת
emet, wat niet direct onverbloemd in zich heeft, geen verleden draagt, maar in tonen zingt van trouw, ja, nog dieper, liefdetrouw uitstraalt. Kortom, wie zich maar enigszins verdiept in de term waarheid, komt tot fascinerende vergezichten, net zoals ik vandaag schouwde tussen Dij- en Lyon tijdens het zonnige en heldere weer, links van mij turend over de aflopende velden naar de gindse Saône, dan licht oplopend, maar daarachter, meer dan honderd kilometer ver, de Jura overlopend in de Alpen en na Macon waren zelfs enkele besneeuwde toppen te zien.
Het was goed verlopen de reis, snel ook, iets sneller dan gemiddeld zodat ik met een uiterst geringe rijtijdoverschrijding niet ver van het losadres de truck parkeerde en met de fiets de omliggende omgeving verkende.
Zo leven wij, onder het juk van een onverbloemde getrouwheid leven we voort met herinneringen en toekomstplannen, met jeugd en ouderdom terwijl de werkelijkheid vaak verbloemt, vals en zonder doel lijkt; met onze schijn, illusies, beperkte noties en denkbeelden die we voor onze eigen waarheid houden, houden wij het als balling uit in onze ballingschap, want nauwelijks meer is het toeven op deze aarde niet.
Aldus schreef ome Willem.
---
