Het is in de loop der jaren een geducht veld geworden; toch ook weer niet. Reeds vroeg ontdekt door Pietro Carrera, zeventiende eeuw, en ’t veld wordt door de pion overgeslagen indien deze direct wordt gespeeld. Echter, jaren later, heel veel jaren later is het passeren van ’t veld echt in zwang gekomen.
De week begon somber en bleef het ook; een grijze toendradeken hing voortdurend in de lucht en had een absurd tevens onheilspellend karakter; maar zelfs de dag daarna wist ik nog van niets. Het was pas woensdag dat ik er van hoorde: Berlijn, kersmarkt, twaalf doden, de wolken hadden niet gejokt.
Overgeslagen; maar Pierre was wel diegene die als één van de eersten een achtdelig schaakwerk liet drukken; Il Giocco della Scacchi, een vooruitstrevend studiewerk en de acht delen werden als eerste boek op het eiland Sicilië gedrukt: 1617, najaar, Messina. Overigens bevatte het boek, na huidige inzichten, enige vermoedelijke onvolkomenheden zoals het de bewering dat Palamedes de eerste schaakspeler ooit zou zijn geweest, ja, zelfs de bedenker er van was.
Chateauroux, zo’n beetje het centrum van Frankrijk, was de eerste bestemming, of beter: de eerste eindbestemming nadat ik reeds op de maandagmorgen te Compiegne na enige weken van afwezigheid een aantal vaten had afgeleverd; dinsdag, terwijl het donker nog voortduurde, werd het voertuig door hardwerkende werklui gelost waardoor ik reeds in de vroege ochtend de terugreis begon, een terugreis via eerst nog twee laadadressen, mij niet onbekend: ééntje nabij Vierzon, de ander in het noorden, nabij Lille.
Het was uiteindelijk de Engelse schaker Jacon Sarrat die begin 1800 de werkelijke tactiek van het overslaan door de c-pion met zwart begon te doorgronden, maar het duurde tot halverwege de twintigste eeuw wanner het algemeen in gebruik werd genomen: reeds op de eerste zet als antwoord op het witte e4: door de c pion werd het veld c6 overgeslagen: c7-c5 waarmee de Siciliaan aan invloed toenam, zodanig, dat na die tijd het winstpercentage van zwart aanmerkelijk toenam; in zijn boek “Gedane Zaken” (1977) brengt de schrijver Van den Berg een metabletisch verband aan: dat gelijkertijd met het dekolonialiseren van Afrika ook de zwartspeler bewijsbaar meer won dan voorheen.
Het wolkendek bleef onaantastbaar hangen; absurde berichten in de krant en steeds meer angst vult de onderliggende atmosfeer; veld c6, overgeslagen, maar soms ook weer niet. Vroeg weergekeerd, woensdagmiddag, betekend nóg een reis, fysiek niet al te gemakkelijk, maar terwijl de het toendragrijs plaats maakte voor meer brokkelwolken en soms wat flauwe zonneschijn rolde ik door het noorden, ouderwets: Laon, Soissons, op weg naar de lichtstad.
Chanoeka, gelijktijdig met kerst: licht in ons duistere bestaan, als een antwoord op het bange, meer nog dan somber. Tijden kwellen, maar aan de einder gloort een lichtstreep: een open paradijsdeur die steeds gesloten wordt bij elke poging om de drempel te passeren; gelijk de bewaarder van Kafka terwijl het veld c6 nog steeds niet is uitgespeeld: plaats voor de loper, plaats voor de dame. Ook uit Parijs keerde ik weer; figuurlijk passerend c6, dwars door de angstlucht.
Aldus schreef ome Willem.
