Wisselende kleuren over de kale heuvels, licht- en donkergrijs, nauwelijks doorbrekende zon; het werpen van schaduwen; vooruit, achteruit, opzij terwijl de tijd slechts in één richting voortgaat: nooit keerde enig deel terug, nog niet de kleinste fractie van een seconde.
Een weekreis naar het Zuid-Franse Nîmes; over Brussel en Troyes, Auxerre en Nevers; hoeveel keren kwam ik hier al eerder voorbij? Maar immer in een voorbije tijd, tijd die nooit meer weerkeert
Terwijl ik met de vracht voortging onder de bewolkte lucht waaruit soms wat motregen viel, voelde, ervoer ik de hemeltekens; een extra zintuig gaf mij te kennen; spanning, extra dee- en weemoed; we zijn scheep gegaan, de steeds woelerige rivier af; een stroomversnelling en de meesten naderen nietsvermoedend de val, de waterval: ben ik dan de enige die de daveringen hoor?
Onvoorstelbaar eigenlijk, hoe eerzucht en geldhonger alles hebben aangevreten, de maatschappij uitholt; jaren achtereen zien we hoe verbeten machthebbers een strijd uitvechten en om ons niet in details te verliezen: kan iemand mij één tijd in Europa noemen waar de gewone man steeds ernstiger gebukt gaat onder waanzinnige belastingdruk.
De wereld is oud geworden; grenzeloos; niet de Europese Unie is grenzeloos, maar des mensen wreedheid wist elke grens uit: onthoofdingen, niet alleen door Isis, maar wekelijks tientallen in Saudi-Arabië en Pakistan; de mens, wreder dan het dier; zelfs de duivelen moorden elkaar niet uit.
Maar bij ons? Waar vind je nog sporen van oprechte naastenliefde, vredelievendheid en solidariteit? Noem mij een andere eeuw waarin schurkenstreken, brutaliteit, arrogantie, roof en bedrog vrijer spel kregen!
Het tumult kent zijn echo, dringt door tot ver in de hemelse gewesten, tot de oren en ogen van hemellegers die niet altoos werkloos toe blijven kijken; het witte paard werd reeds uitgezonden: wereldgroten spannen hun tong tot leugen, gaan van boosheid tot boosheid voort, ja, hun tong blijkt een giftige speer en zend chaos over de wereld.
En wij, met onze zogenaamde Europese beschaving, normen en waarden ISIS verguizen? Willen we ze eens en voorgoed van ons af schudden, dan zullen we toch eerst het ergste soort ISIS uit onze eigen geest moeten verdrijven: hebzucht, geldhonger, machtswellust, zelfoverschatting, goddeloosheid, hang naar luxe, genotzucht, bedrog, rancuneuze haat, afgunst.
Nog genoot ik van de lieflijk groene weiden, op de Ardennenheuvels, het eerste bladval dat een andere herfst nadert; miljoenen in handen van een samenzwering van enkelen.
Het blad van de bomen, ik keek er naar en zag, dat ze vallen op het ritme en klank van de eerste viool aan het begin van Schubert's vijfde; verreweg alle bladeren vallen, spelen en zingen daarbij op het ritme van muziek: van eeuwenoude psalmen tot Beethovens negende; nog een enkele tot aan de onvoltooide, met uitzonderingen naar Brahms en Mahler.
De overweldigende stilte op de vlakte na Troyes; het bezoek aan de oude Routier vlak voor Auxerre, bij een oude grijze dame die meent een immer voortgaande jeugd te hebben terwijl groeven in haar gelaat de tijd verraad, langs de route soms prachtige oude gebouwen, gestolde muziek en inmiddels; voort gaat de mens, steeds verder, zich steeds verder verwijderend van zijn oorsprong.
Voor hem, voor mij, geldt ook: nooit keer ik in een dag terug; mijn reizen lijkt een voortdurend heen en weer, maar is slechts een steeds verder, een alsmaar verder; keer slechts weer in een verdere tijd, kom terug met een steeds verder weg.
Slechts een verlangen, een heimelijk verlangen doet ons begeren naar het weleer, naar de voor mensen onbereikbare, onmogelijke oorsprong; de terugkeer naar die tijd waarin van tijd geen sprake was.
Weer valt een nimmer weerkerend blad, werd tijd in een blad omgeslagen.
Aldus schreef ome Willem.
