Hoewel de aarde steeds meer als bol werd gedacht, was er natuurlijk, om alle twijfel de das om te doen, een omslag in denken nodig en daarom riep de mens: "Denk anders, denk rond" en tijdens de derde periode verplaatste zich het denken; nieuwe gedachten ontsponnen zich vanuit een andere locatie en vlijmscherp bleek ze irriversibel, terugkeer welhaast onmogelijk.
Even afzien, een staartje file bij Milaan, maar daarna stroomde het aardig door en bij een ietwat oplopende temperatuur passeerde ik Novarra, reed langs uitgestrekte rijstvelden naar Vercelli waar ik een eerste pallet in de oplegger kreeg. Het was een uurtje voor de middag, de tweede klant zou ik, vooralsnog, toch niet voor twaalven halen, dus verpoosde ik mij even in het nabij gelegen winkelcentrum waar ik, onder andere, een bakje heerlijke Italiaanse kersen wist te bemachtigen.
De VOC werd opgericht, de eerste aandelenhandel ontstond en daarnaast begon men de piano vals te stemmen door zoveel mogelijk te gelijken; ook de mens moest er aan geloven; hij werd, stukje bij beetje, geopend. Tegenkrachten duikten nog wel op, Rembrandt schilderde, stuiptrekkend, andere, oude, gedachten, maar het ronden zette door; ook de mens kreeg door het openen een onder en boven, men kon er, net als bij een bol, opeens "omheen"
De tweede klant bevond zich in Canelli, een adres waar ik zeker niet voor het eerst kwam; er bleken wat trucks vóór mij; tijd dus voor een kleine fietstocht door de brandende zon, maar daarna, toen de andere voertuigen vol of leeg vertrokken, was ik aan de beurt, kreeg ik de handel in de kar waarna ik, zwaar en nagenoeg vol, mijn weg door de Italiaanse bedruifde heuvels vervolgde, naar een laatste adres die nog een laatste palet voor mij had, opzij van Turijn, aan de weinig toegankelijke oostkant, langs Chiari, dan naar 't noorden, Montaldo; vanaf Turijn liggen aan de zuidkant van de Po venijnige heuvels, net ervoor kreeg ik dus de laatste pallet die, helaas niet paste....
Midden in die eeuw begon de werkelijke omslag, geholpen door de om zich heen te ontwaren maatschappelijke ontwikkelingen, en cruciaal was de dag toen Descartes, die twintig jaar in De Republiek woonde, in Deventer de woorden "ik denk, dus ik ben", schreef, revolutionair, en woorden die al het daaropvolgende denken verrondde, waarmee het oude denken werd afgesloten; niet langer verstond men met het hart, maar droomde met het -ronde- hoofd en lijdzaam zagen de grote Gouden Eeuwse kunstenaars het aan; de dijken bleken door, het was niet meer te stoppen. Inmiddels was ook reeds door dit andersdenken er een niet te overbruggen afstand ontstaan; rond de aarde bleek een ontzaglijk duister, een eindeloos, eeuwig niets; plots bleek alles in onmetelijke afstanden te bestaan; zonder antwoord, zonder weerklank, zelfs een echo leek niet haalbaar.
Er zat even niets anders op, de leverancier protesteerde nog wel even, maar ja, die wilde toch ook wel van zijn spullen af dus trokken we de folie van de pallet en deden de laatste dozen er, gelijk veertig jaar geleden, met de hand in; nu was ik werkelijk vol en nog nauwelijks kon de fiets nog mee. Gelukkig maar, want nadat ik de gemeenstijle hellingen die volgden op mijn weg "naar het noorden" had genomen en ik na een anderhalf uur aankwam in Aosta, kon ik er tenminste nog wel naar de Rossopomedoro fietsen. In de schaduw, want inmiddels lieten de bergen onder invloed van de dalende zon hun enorme silhouetten over het dal glijden; slechts de hoge toppen lieten nog wat zonlicht zien: ook deze dag liep weer ten einde.
In die derde eeuw gebeurde dus het ontzettende; de mens leerde, moest wel, globisch denken, verplaatste het denken van hart naar hoofd en waande zich door dit denken opeens alleen en verlaten op een rondtollende bol, voorrazend in een eeuwig niets; slechts een Beweger had ooit eens aan het begin een klap gegeven; het denken van het ik ben, dus, kreeg overal ingang; Plato, Aristoteles hadden afgedaan: niet meer de mens, maar het denken kreeg prioriteit; verschrikkelijk waren de gevolgen, maar zover was het nog niet. Eerst nog leek het licht toe te slaan terwijl het duister was, Vondel schetste het zovele malen, maar net als Shakespeare de eon er voor, werd ook hij niet meer verstaan; profeten worden nimmer op tijd begrepen. Eind zestienhonderd bleek het voltooid; nadat de aarde was afgerond, ontving ook de mens zijn rondglobale denken en betrad de schemernachtige dag.
En het hart dacht niet meer, de nacht daalde neer in het eens zo daglichte hart; de derde gloob.
Aldus schreef ome Willem.
---
