Ze vertrokken altijd op de dag dat bij voorkeur getrouwd wordt en werd, op dinsdag, want volgens de overlevering was dat de enige dag, de eerste derde dag, toen de planten en, uiteindelijk, de bomen tevoorschijn werden geroepen, waarvan de Eeuwige tot drie keer sprak dat die dag "goed" was.
Het was weer mooi weer, vandaag. De lucht ruikt naar de herfst en je kunt de uittocht van de zomer voelen aan de droge lucht.
Nadat Meppen er uit en Ter Apel er weer in zat, vertrok ik, rond het middaguur, naar het oosten en vanwege de file-gevoeligheid van de snelweg, vooral bij Bad Oeynhausen en de snelweg daarna, nam ik de rustige Bundesstrasse via Haselüne, Furstenau, Ankum, Diepholz en Nienburg naar Hannover.
Hemelsbreed is Ter Apel nauwelijks 40 kilometer verwijderd van Westerbork, het oord waar regelmatig op dinsdag de deportatietreinen vertrokken, ook, zoals ik nu, naar het oosten.
Na Hannover was het niets bijzonders, gewoon pal recht uit naar het oosten, de Oder over, en aangezien de Polen een nieuw tolsysteem hebben ingevoerd vervoegde ik mij bij het juiste kantoor op de oude douaneparkeerplaats en zowaar, alles was goed geregeld vanuit Nederland en in een paar minuten had ik mijn tolkastje waarmee de wegenbelasting moet worden afgerekend.
De zon trok in de namiddag lange schaduwen, ook een teken dat het seizoen zich wijzigt en nu ik juist naar het oosten ga, zal dit vermoedelijk wel de laaste zomerdag voor mij zijn. Reeds vallen de eerste bladeren reeds.
De inzittenden van de trein, of, beter, de instaanden, moesten tevoren een vervoersbewijs kopen, een retour, want de trein moest immers ook weer terug.
De snelweg Hannover Berlijn, en verder naar het oosten, lag er voor de "oorlog" al. Hoe echter de route van de trein was, is mij onbekend en ik kan er ook niet achter komen.
Wel dat in de septembermaand 1944 de twee laatste treinen reden, de laatste naar Bergen-Belsen, de voorlaatste was de laatste naar Auswitsch, het Poolse Oswiecim, dat tussen Katowice en Krakov ligt.
Met die laatste trein naar Oswiecim werd Anne Frank met haar familie gedeporteerd, maar ook Hans Kannewasser en Nol van Wesel, beter bekend als het duo Johnny and Johnes, two boys and a gitar, een duo dat vlak voor, en zelfs tijdens de oorlog, furore maakte. In mei 1944 mochten ze zelfs vanuit Westerbork naar Amsterdam om een opname te maken in de studio in de P.C. Hooftstraat, en namen daar ondermeer de "westerborkserenade" op, nooit bevroedend dat ze enkele maanden later zouden worden vermoord.
Onbegrijpelijk, als ik er aan denk, en steeds als ik deze richting op ga, speelt het door mijn hoofd. Al die treinen naar de hel, en ik kan, durf het gewoon niet te geloven.
Aldus schreef ome Willem.
---
