Het was omdat hij het mij vertelde dat ik het weet, nog zo goed weet, al is het alweer jaren terug.
Eindelijk, eindelijk voorbij, die gruweltijd, thans, honderd jaren terug. De strijd had in vier jaar meer dan acht, wellicht meer dan negen miljoen doden gekost; het had nog erger kunnen zijn.
Inmiddels was hij aangekomen in San-Francisco en had zich, met zijn ouders, aangemonsterd op een passagiersschip met bestemming Indonesië; het schip wachtte nog een dag voor vertrek.
Afgelopen week even terug in de Beaujolais voor het halen van de eerste wijn; niet meer met een grote truck, maar met een bescheiden voertuig. Weerzien met oude bekenden, bekenden die ik al zolang ken en het weerzien van, wederom, de herfstkleurige heuvels; wijngaarden, zich gereedmakend voor de komende winter.
Heen en terug, dwars door het oude strijdtoneel; geen soldaat te zien dan aleen duizenden graven; rustend, ook alweer, honderd jaren...
Het had nog erger kunnen zijn; hoewel...? Toen echter van Gene Zijde werd ingegrepen vielen er in vier maanden tijd meer slachtoffers dan in de voorgaande vier gruweljaren; de Spaanse griep ijsde miljoenen levens op van de verzwakte bevolking en de vermoeide soldaten; Europa kermde als nimmer tevoren.
Soldaten sneuvelden aan de griep die zelfs door geen gasaanval tegen gehouden kon worden.
En over die honderd jaren daarna leefde ik de laatste jaren, en mijn naamgenoot, Willem, de eerste periode.
Toen hij als negenjarige op het schip dat ik de haven voor vertrek te wachten lag, hoorde hij overal om zich heen het geluid van talloze stoomfluiten, stoomfluiten van alle schepen die in de haven voor anker lagen. Het had zoveel indruk op hem gemaakt dat hij het ruim tachtig jaar later nog niet was vergeten; bij één van mijn bezoeken verhaalde hij er uitvoerig over; over de stroomfluiten van San-Francisco!
Vandaar dat ik weet dat hij niet lang daarvoor van Engeland naar Amerika voer, en vervolgens door het oude Amerika reisde.
bij Mons sneuvelde de laatste soldaat; de laatste soldaat van die vreselijke Grande Guerre...
Intussen wankelde menig Europese monarch; de Russische tsaar was reeds vermoord en het keizerrijk Oostenrijk stortte in; de Europese kaart werd grondig gewijzigd; de Duitse keizer zocht en vond asiel in Nederland.
Samenloop van wegen, die vervolgens weer, ver verwijderd van elkaar, uiteen gelopen zijn.
Inmiddels ligt, nu honderd jaar later, de eerste beaujolais van dit jaar in de kelder; om deze komende donderdag soldaat te maken. Opnieuw de laatste soldaat.
Aldus schreef ome Willem
