Gedenken in velerlei vorm doet men toch al rond deze dagen; ook in Nederland en het is opmerkelijk te noemen; hoe seculierer de bevolking wordt, des te groter blijkt de belangstelling voor een muziekstuk van Bach, en dan wel pappabach, de J.S.; een muziekstuk echter dat tijdens het vervliegen van de tijd aan de smaak van de luisteraar werd aangepast; nooit was de Matheuspassion, ten onrechte vaak geponeerd als verhaal, populairder dan juist in onze tijd en de belangstelling lijkt alleen maar toe te nemen.
Van Corbas rolde ik weer terug, terug de heuvels van de Beaujelais weer in, naar een adres dat weer eens niet juist was was opgegeven; opgekregen had ik Solutré, maar 't bleek Fuisé te zijn, weliswaar een kilometer verder, maar om er met 18 meter te komen moest ik er wel een stuk voor omrijden; gelukkig: bepaalde tradities houdt men nog onverminderd in ere.
Na de herontdekking') van de muziek van Bach door Felix Mendelssohn Bartholy werd, na een slordige tachtig jaar, het muziekstuk weer ten gehore gebracht. Maar in een gewijzigde vorm. Bach immers schreef het werk uitsluitend voor solo-zang, maar doorgaans wordt het werk met grote zangkoren uitgevoerd waardoor het stuk een theatraal karakter krijgt hetgeen nooit Bach's bedoeling is geweest. Daarnaast is er nog een merkwaardig feit te vermelden, merkwaardig genoeg om af te vragen waarom deze muziek tegenwoordig zo in de belangstelling staat.
Terug, de heuvels uit, langs Macon, waar ik vers brood en fruit haalde, waaromder een paar passievruchten, en vervolgens op weg naar een laatste adres; meer kon ook niet, want de kar was bijna vol. Vanaf Beaune kachelde ik langs verfijnde dorpjes zoals Comblancien en nog verfijndere wijngaarden; Bourgogne, waar wijn, mits goed gemaakt, vandaan komt zoals wijn behoort te zijn en nadat ik Nuit Saint Georges bereikt had, sloeg ik links af, de bergen in van de Côte d' Ore hetgeen, overgezet zijnde, goudkust of oostelijke kant betekend.
De geschiedenis moge als bekend worden veronderstelt; maar, voortbordurend op 't verhaal van gisteren: zoals de geschiedenis in de muziek wordt vertolkt, is het omgezet tot drama, lijkt het verdacht veel op sommige werken van Shakespeare, zoals King Lear en Macbeth; buiten eigen schuld om komt de hoofdpersoon, zoals King Lear, in een niet te benijden toestand; het verhaal eindigt dramatisch, zonder enige hoop meer op of in toekomst; eigenlijk, zo u wilt: zoals elk mensenleven; eindigend met de dood. Is dat het, dat de mensen zo naar de Matheus toetrekt? Immers ook daar eindigt het in tranen en, nog gekker, zelfs bij gebeente en de vraag is dan ook gerechtvaardigd: over wie gáát het hier eigenlijk en dezelfde vraag kunne we stellen bij The Passion en J.S. Superstar; allen eindigen bij de droevige dood in 't volle graf; einde verhaal; het drama voltooid.
Het werd trouwens steeds slechter weer; de dag was, droog, maar bewolkt begonnen, maar meer en meer daalde regen neer over 't Franse land en ik klom de hoogte in, naar Arcenant, waar zich die laatste klant bevond; een flinke pallet en toen die er inzat, snorde ik verder, in zijn geheel de bergrug over en via Sombernon zocht ik de weg op naar Chatillion sur Seine; dacht ergens een stukje af te snijden, maar dat ging niet helemaal goed. Via Mâlain dacht ik op de D-16 te kunnen komen, maar net ervoor, vanaf Savigny sous Mâlain, begint een helling van rond de achttien procent; stijl dus, en door het natte wegdek kwam ik niet boven; de grote truckwielen slipten door zodat ik mij voorzichtig terug moest laten zakken en, om door te kunnen gaan, een stukje omreed; edoch: niet veel later snorde ik over de d-weg naar 't noorden; het regende steeds harder en het leek er op dat iedereen reeds naar huis was gegaan. De toch al doorgaans kalme route was dit keer volkomen verlaten en ik scheen voor een moment alleen op de wereld te zijn. Zo doolde ik, nog enkele uren en kon nog voorbij Chalons komen.
Maar de werkelijke geschiedenis gaat verder; eindigt immers niet met een dode in 't graf; werkelijke geschiedenis is immers profetie van 't verleden, net zoals profetie geschiedenis van de toekomst behoort te zijn: alles wijst er op dat 't geen drama, maar een tragedie is: opeens is daar de uitredding: het oude Volk verlaat Egypte, bevrijdt op weg: na de verschrikkingen van jaren 1939-'45 de onbegrijpelijk en onthutsende, ja, de onverwachtte terugkeer naar 't oude land; na de dood van de Joodse rabbi de terugkeer in 't leven; ook de laatste vijand wordt bevrijd van haar ondankbare taak!
Aldus schreef ome Willem.
') De muziek van Bach was na zijn overlijden in 1750 wat in vergetelheid geraakt en Bartholdy vond de oude muziekstukken en liet ze uitvoeren; overigens niet zo in de vergetelheid als doorgaans wordt beweerd; ook Mozart was bekend met Bach's muziek en in sommig opzicht trad hij zelfs in diens muzikale voetsnoten.
Verzonden door ome Willem
