Onzichtbaar.

Eén oogopslag leerde het mij, vanmorgen, de wolkenpartijen hadden de strijdbijl begraven, de geesten terug in de fles, een vriendelijke zonsopgang was reeds ver gevorderd en hier en daar hingen witte wolken er wat schaapachtig bij. Dat bleek ook later, bij het spiegelgladde waterdek van het Lac Léman waar de wolken zich zichtbaar in spiegelden, enkele zeilers waagden zich reeds op het water, en daartussen, tussen de zonsopgang van hedenmorgen en het Rhônemeer voor de tweede keer in zes dagen de klim, top en de afdaling van de Passo Sempione, vandaag alleen een stuk trager, want de vracht was aanmerkelijk zwaarder; het oude Dafje had er hoorbaar moeite mee.

Naast twee en drie-zetten kent het schaakspel ook vier, vijf en nog meer zetten, zogenoemde meerzetten en om die op te lossen is vaak diep inzicht vereist.

Vandaag, vanaf de Jura weer eens een kostelijk uitzicht op de besneeuwde koppen, de paradijsherinnering speelde weer op, een vergezicht om ademloos naar te blijven kijken.

Kijken ja, en zien, dat zijn woorden, en woorden zijn er nodig om zien en kijken zichtbaar te maken.

Zo langzamerhand gaat de lente in zomer over, prachtige flora, wegwiekende vogels, vrediggrazend vee dat soms opkeek als ik langssnorde en even voor Beaume les Dames reed ik langs een verzadigde Doubs die buiten de oevers trad.

Een eeuwenoud boek beschreef het reeds, de Thora, woorden als licht vóór ons, Uw woord staat er zelfs, eeuwigheidswoorden dus, die mij het zicht gaven op het altoosdurend Alpenmassief, op de rivieren, op het landschap van de Comté: zien en kijken blijkt zonder woorden onmogelijk.

In de middag schonk ik aandacht aan het Stabat Mater van Rossini, een zwaar, indrukwekkend muziekstuk, op delen kreeg ik geen vat, het gezicht werd mij ontnomen.

Slechts enkelen bevoorrechten krijgen het gezicht, zeker tijdens en onder de partij zelf, zie dan maar eens een mat in vier of vijf NIET over het hoofd en als je het ziet, stokken je eigen woorden, je ziet, ademloos.

De stad Nancy, dat werd mijn eindpunt, althans, vandaag, de lezer leest, woorden, en het fascinerende van woorden is, dat ze onzichtbaar zijn en hetgeen men leest zijn slechts de afschaduwen van het eigenlijke woord, zoals het notenschift op de toonbalk wel de muziek uitdrukt, maar niet de muziek zelf is.

Met de woorden is geschilderd, de wedstrijd, de bergen, alles in de notendop van de avond.

Woorden, het brengt de mens op weg, al het andere in de natuur zwijgt, althans heeft geen woorden meer nodig, het veronderstelt dat het, de natuur, er al is, de bergen er al zijn.

De natuur, de bergen, ze is wat ze is, ze zijn wat ze zijn, wat ze zijn moeten, en daarnaast de mens, met woord en Woord. De mens moet nog worden wat ze is.

Het onzichtbare als lamp.

Aldus schreef ome Willem.

---