Eigenlijk heb ik iets tegen tellen, controlerende idioten die mijn tijden tellen, tellers die de kilometers tellen, toerentellers, puntentellers, er wordt heel wat afgeteld, dat kan ik u wel vertellen.
Zo vertel ik u dat ik deze morgen eerst via La Basse naar Hesdin kachelde en vandaar via Abbeville door Picardië naar Bolbec waar ik de Seine via de Pont de Tancarville overstak en daarna Normandië door, langs Caen naar Avranches waar je links in zee het klooster Le Mont Saint Michel uit de zee kan zien opdoemen.
Het tellen in het Frans gaat eerst zoals bij ons, 1, 2, 3, en zo voorts. Niet ongewoon is het dan om de getallen tussen tien en twintig een eigen naam te geven en daarna om de getallen bij het eerste cijfer te noemen. Dus niet drie en twintig, maar twintig en drie, dat is trouwens bij de meeste talen wel zo.
Vanaf Avranches langs de poort van Bretagne, Fougères en al snel kwam ik op de rondweg van Roazhon, een stad die u wellicht tevergeefs op de kaart zult zoeken, omdat dit de echte naam voor Rennes is.
Dat tellen in het Frans neemt een wending bij 70, want daar telt men de zestigtallen door door er zestig en tien, zestig en elf, enz tegen te zeggen. Let wel, alléén in Frankrijk, niet in Frans sprekend België en Frans Zwitserland!
Vanaf Roazhon reed ik de weg op naar Kemper, beter bekend als Quimper, maar na Ploërmel sloeg ik weer af om naar de kust, naar Gwened, wellicht beter bekend als Vannes, te snorren, het voorlopige eindpunt van deze reis.
Na zestig en negentien veranderd er weer wat, want dan zeggen ze hier plotseling tegen tachtig vier twintig en bedoelt wordt vier keer twintig. En daarna vier keer twintig en één, vier keer twintig en twee tot en met 99, waar ze dan vier keer twintig en negentien, in het Frans Quatre-vingt-dix-neuf, tegen roepen.
Bent u de tel al kwijt?
U heeft het al begrepen, ik ben in Bretagne, het Bretagne waar die Fransen dat vreemde tellen vandaan hebben
Nadat ik in Gwaned weer leeg was, ben ik nog even het kleine, 2.000 jaar oude, stadje wezen bezoeken en na een uurtje toog ik nog even herwaarts, richting Roazhon en even na de grens met Morbihan, de naam van het departement waar Vannes in ligt, was, zo telde ik, de rij-rijd weer op. Na elf uur is er weer nieuwe voorraad, dus tijd genoeg om te slapen.
Het tellen in het Bretons is nog wereldvreemder. Reeds bij twintig telt men door, dus wordt 34 twintig en veertien en als daarna 40 in beeld komt, zegt men twee keer twintig en dan zo weer verder, tot twee keer twintig en negen, 49 dus, want daarna komt hanter kant, letterlijk half honderd, wat dus vijftig is. En dan half honderd en één, tot zestig, want dan gaan ze over op drie keer twintig, drie keer twintig en één, enz enz. Zo hebben de Bretonnen dus ooit aan de Fransen verteld hoe je tellen moet.
Nee, dat tellen, ik erger mij er aan. Bovendien vertelt men heel wat over tellingen die niet controleerbaar zijn. Men telt ruim een miljard Chinezen, vertelt dat er 17 miljoen inwoners in Nederland zijn zonder dat u en ik het na kunnen tellen, maar gelooft dat het wordt!
Geen groter en dwazer geloof dan in het numerieke getal!
En oh wee, welk een onbehagen. Als je zulke tellingen in twijfel trekt, dan lijk je rijp te zijn voor het gekkenhuis.
Maar eventjes vergeten, dat tellen, en snel even naar het Bretons. Morbihan dus, het net verlaten departement, wat kleine zee betekend. Mor, zee; bihan, klein, omdat Gwened in een gebied ligt met een binnenzee.
Wellicht nog een Bretons aardigheidje om te weten: de eerste letter van een bijvoeglijk naamwoord is aan verandering onderhevig indien er een ander zelfstandig naamwoord bij staat.
Zo is het dus mor bihan, maar vag vihan welks laatste schip klein betekend. Overigens zijn er een tweetal woorden uit het Bretons wat algemeen bekender. Het eerste is kenavo, wat tot ziens betekend en algemeen bekend is onder de Fransen, het tweede is het woord menhir, onder meer bekend uit Asterix en wat steen lang betekend. (Ur barf hir is dus een lange baard en ur ven vag vir, daar heb je de verandering weer, een lang stenen schip).
Maar de meest weerzinwekkende telling vind ik die van de totale wereldbevolking, dat kille getal dat zou aangeven hoeveel mensen op de aarde, deze aarde, aanwezig zouden zijn. Het weerzinwekkende daarvan is, dat, buiten dat het oncontroleerbaar is, alleen de op dit moment levende personen worden meegeteld terwijl de net overledenen al niet mee meetellen!
Zou het niet getuigen van fatsoen en piëteit indien we ook de reeds ontslapenen zouden meetellen?
Begrijpt u mijn afkeer tegen de telling en zijn getal?
Of moet ik het voor een tweede keer vertellen?
Aldus schreef ome Willem.
---
