Het leven van een vrachtrijder: augustus 2016

woensdag 31 augustus 2016

Hevige klanken, sterke strofen, het pianoconcert dat tussen 1809 en 1811 moet zijn samengesteld door zijn dove meester; heimwee en worsteling afgewisseld met serene rust en geluk werd voor het eerst in leipzig gehoord, een virtuoos e-nummer.

Zoekend naar de juiste lijnen, spelend reigend, noot aan noot; opmerkelijk dat zo ontzettend weinig mensen, zelfs nog niet de edelsten onder ons, het verband ontdekte tussen het spelen en het spel.

Ondertussen, zo doet vermoeden, rolde ik reeds het Franse land weer binnen, langs, ja wederom, langs en door velden waar het koren keurig werd afgemaaid; land, omgeploegd land, klaar voor de suiker.

Naderbij komt ze; het geheim met haar oplossing: sinds Beethoven's vijfde in e-flat verscheen bij de eerste zet veelvuldig de pion op e4, met alle gevolgen van dien; ze werd, in de voortgang van de geschiedenis, met d4 de voornaamste beginzet; gelijk de e-klank lange tijd overheersend als eerste klank werd aangeslagen; muziek en schaken hebben veel, alles gemeen, ook op een zwoele augustusavond.

Zowaar, een klein stuk traject dat ik nog niet kon; Rodez-Villefranche-la-Rouergue; zullen er nog veel volgen? De onmetelijk blauwe lucht boven mij wist het niet te vertellen; eveneens niet de spaarzame wolken.

Midden op de dag; Viaduct de Garabit, de oude spoorbrug waar ik via de weg enkele keren onderdoor kwam en wederom: adembenemende vergezichten van en naar enorme bergruggen die al eeuwen voortdromen; in de verte cirkelt een enrome vogel haar rondjes en in één oogopslag overzie ik het rijk van ontelbare insekten, wurmen, rupsen en vele andere dieren; edoch alleen die éne onttrekt zich niet aan mijn oog.

Eenmaal de partij begonnen, begonnen met e4, dan is 't een zoeken hoe het verder moet; op de achtergrond klinkt de piano die het overpeinzende middenstuk vertolkt en achter de schermen schuilt de meester die zijn werk nooit hoorde klinken.

De middagzon, veld e4, opgeschoonde akkers aan beide zijden van de weg. In caussade draaide ik de stoffige parkeerplaats op; binnen is het sjofel, donker en oud; een eenvoudige uitvoering van de vijfde zou er goed bij passen, maar in plaats daarvan schreeuwt wat Frans publiek onverstaanbare klanken.

Huiver vervult mij; e4, het centrum, het e-pi-centrum, 22/7, ja, zelfs in voedsel brengen e-nummers nogal wat teweeg. Dan volgt het laatste deel; het wordt in bes gespeeld, meer dan een paardensprong dus gaat het over een toren of loper; een dame wellicht?

De zetten, de klanken, de opbouw, de afbraak; de partij eindigt, de muziek sterft weg. Maar het veld, veld e4 is gebleven, evenals de bergrug die ik in de verte zie.

Aldus schreef ome Willem.
.

zondag 28 augustus 2016

Indruk van de La Rochellereis

paar visuele beelden...

Weer op weg tijdens de hooitijd

voorbij Amiens

Saumur

La Rochelle, aandenken aan de zeven kristallen bollen

La Rochelle

etalage in La Rochelle

Mozart in La rochelle

Brug naar Il de Ré

Op 't eilandstrand

....terug....

kust nabij La Rochelle

Dorpje in de Vendé, hoe verlelijk ik het met vlaggen. Bah!

nabij Niort

Loire over

steeds meer richting huis

over de Seine....

Doullens

Frans-Belgische grens; weg zijn de douanegebouwen....

vrijdag 26 augustus 2016

De wilcaris

Een eindeloos lijkende oceaan, bijna windstil, uitgestrekt als een blauwe spiegel en plotseling, pal boven de Seine, een paar prachtig gevormde spierwitte atollen; daarna niets meer, nergens wolk in zicht terwijl de ronde schaal 't gouden zomerzonnevuur naar alle uithoeken zond.

Uithoeken; elk veld vier uitkoeken welk alleen niet door een toren kan worden overschreden en door pionnen alleen voorwaarts; we zijn aangekomen bij veld, slagveld d4, aldaar, het gebied en de omgeving waar doorgaans de meeste strijd plaats vind, zeker bij het spelen van de eerste zetten.

Terug, aangenaam terug, zwierend over de Franse landschapgolven, vanaf Brussiere naar Thouars, wederom bij Saumur de Loire over en langs Le Mans waar ik meende nog de laatste resten rooklucht van het helaas in de soep gelopen Dafje te bespeuren, de Daf CX, zoals ik haar noemde, die enkele weken terug nabij het Circuit de motorgeest gaf. Vandaar verder, Bonnétable en Bellême, rollend naar de aloude N-12 die ik ook lange tijd bleef volgen.

Worden niet vele partijen geschapen met een eerste zet naar d4? Onstaan niet schitterende taferelen na het spelen van deze eerste zet? Hoewel ik 't zelf zelden of nooit speelde, kreeg ik 't al zo vaak tegen mij en 't was vaak het begin van een prachtig kunststuk. Rondom veld d4 vormen zich de eerste knoppen waardoor een partij zich daarna kan openen als een schitterende lotus; het veld d4 als één van de kiemen der vierenzestig.

Door, aloude wegen, de lezer kent, ként ze: Evreux, Jawel, de Seine over bij Les Andelys, dwars door Picardië, Marseille en Poix, Amiens en Doulens om uiteindelijk te eindigen te Lesquin nabij Lille.

En boven mij de eindeloze blauwe luchtiaan; daaronder hooiende tractoren, als kevers scherend over de velden; ronde bollen, vierkante pakken, dorre zonnebloemvelden en een gedeelte groene wijngaarden; het leek alsof ik door een modern landschap van de Val van Icarus van Pieter Bruegel de Oude snorde; als Wilcaris, onopgemerkt, zoals Icarus in zee beland, als soms een venijnige dreiging van of over d4.

Aldus schreef ome Willem.
.

donderdag 25 augustus 2016

La Rochelle

De bedelaar

.

De verlaten muur

GUANO....

.

De meeuwen

Wanneer Kuifje en de kapitein in La Rochelle aankomen zetten ze hun speurtocht naar de professor voort; er volgen tekeningen van de haven waar enorme hoeveelheden zakken liggen opgeslagen. In de lucht zwermen meeuwen die zo nu en dan wat ballast laten vallen en even lijkt het onderzoek vast te lopen.

Het zal wellicht, nu, na de zogenoemde "Brexit", wat minder, of juist wel wat meer, gespeeld gaan worden; een eerste zet waarmee veld c4 bezet wordt. Het is doorgaans het begin van de Engelse opening, zo genoemd omdat de Engelse speler Howard Staunton er met de witte stukken gebruik van maakte. Het geeft c4 wel een dimensie meer: Staunton propageerde de schaakstukken van Nathaniël Cook waardoor deze stukken tot op de dag van vandaag de standaardstukken zijn waarmee gespeeld dient te worden; het eerste vijfhonderd stel stukken voorzag Staunton van zijn handtekening; vandaar de naam Stauntonstukken, maar eigenlijk zijn het Cookstukken, maar ja, dat bekt niet zo mooi.

Omdat ik even wat tijd had, bezocht ik na het afleveren der meegebrachte goederen de oude stad en uiteraard zocht in naar overeenkomsten tussen de plaatjes van toen in het stripalbum uit 1949 en de haven nu, maar de oude loodsen waren verdwenen; edoch plotseling viel mijn oog op een verlaten industriewand waar met grote letters GUANO in stond gegraveerd; dat bracht me meteen in verbinding met de laatste bladzijden van de strip waar de nieuwsgierige Jansen en Jansens aan de kapitein vragen wat er toch in die stapels zakken zit die daar opgetast liggen en waar GUANO op staat. Dan zoekt de kapitein naar woorden om 't uit te leggen.

Later kom ik door de oude stad; een prachtige parel, zeker voor Franse begrippen, niet al te veel verziekt door smakeloze architectonische Franse fratsen terwijl ik ook maar relatief weinig toeristen kon betrappen en na een aangenaam ontbijt en uur reed ik met de tweewieler terug door de oude poort waar ik een bedelaar zag zitten die ik van een aalmoes voorzag.

Met zwart was hij trouwens liefhebber van de Hollandse opening en dat siert de man nog eens extra omdat juist tegen dat hollands "zijn" Stauntongambiet werd ontwikkeld. Terug echter naar c4, een veld dat niet alleen door een pion kan worden bezet, oh nee, zeker niet; al van meet af aan is het een veld dat meedoet in de strijd en geliefd is bij de loper; allerlei ontwikkelingen in 't spel doen zich voor met behulp van veld c4 en het is bijna ondenkbaar dat in een partij nimmer gebruik wordt gemaakt van het vierde dinsdagveld, het zeven en twintigste schaakveld; altijd neemt er wel een stauntonstuk op plaats, een stuk dat vanaf 1849 in standaard-gebruik werd genomen en helaas: ik herinner mij niet dat in 2009 een terugblik van schakerszijde is geweest vanwege het 150 jaar bestaan van deze standaard stukken.

Maar ja: enerzijds, schakers zijn nu eenmaal geen echte terugblikkers en anderzijds: u las het goed: een aalmoes aan een bedelaar in de poort van La Rochelle. Het is frappant dat menigeen met bedelaars op zich te doen heeft, met de arme begaan is, maar zodra men iemand aantreft gaat men op zoek naar allerlei argumenten om niet te geven, meestal omdat het wel geen echte bedelaar zal zijn, maar een proficateur of zo; merkwaardig genoeg is het beeld dat men doorgaans heeft van "de echte, standaard bedelaar", meestal die van "toen", dat afwijkt van de bedelaar die men aantreft: zo ook de bedelaar, zittend in de poort van La Rochelle.

Honderd jaar na het jaar van de stukken zweeft een meeuw over de haven en zijn ballast komt precies op de hoed van één van de Jansens terecht waarna de kapitein lachend tegen de inspecteur zegt: "Guano, welnu, das 's dat!" wijzend op de zonet neergevallen witte ballast.

Als dan rond elven de zon zich door het mistdek prangt, fiets ik nog even de brug over naar Il de Ré wat vanwege de brug eigenlijk geen "il" meer is. Zodoende loop ik even het strand op, geniet een tijdje van de late zomerzon, maar vertrek na een uurtje, de brug weer over naar de wachtende truck.

Bij vertrek uit de haven zag ik weer de oude stenen muur met de letters GUANO er op; iets dubbels maakte zich van mij meester: Howard Staunton werd vier en zestig jaar, de oude loodsen verdwenen in de loop der jaren door afbraak en het is ook al weer zo lang geleden dat Haddock hier bij striptoeval zijn voet aan een steen bezeerde die onder de hoed van Zonnebloem lag welke hij weg wilde schoppen waardoor het verhaal verder kon.

Alleen de meeuwen zweven voort, zoekend naar een bolhoed op c4 terwijl de achtergebleven bedelaar vanuit de poort ze met de ogen volgt.

Aldus schreef ome Willem.

.

woensdag 24 augustus 2016

La Rochelle

De oude haven

.

Klassiek

...te La Rochelle

.

De octogesimalen

Het was juist daar, waar op 2 september 1944 bij de bevrijding van Brussel, Le Soir Jeunesse het verhaal afbrak; wanneer Kuifje en kapitein Haddock vertrekken naar de Frans havenstad aan de Atlantische Oceaan; Nederlandse vertalingen geven Antwerpen als naam, maar de tekeningen van de weg er naar toe komen daar niet mee overeen; wel met de weg naar La Rochelle zoals één van de laatste plaatjes in het abrupt afgebroken verhaal nog net weergeeft.

Het tweede veld aan de evenaar, het tweede aan de zijde waar het licht opkomt; b4, een kwadrant waar, ook reeds in het begin, krachtzetten op voor kunnen komen, soms zelfs fnuikend voor het verdere verloop van de partij: b4, een veld om goed ik de gaten te houden, vooral door de witte stukken.

Godewaersvelde en Haverskerke, Noord-Frankrijk, en een straffe, zwoele wind uit het zuiden. Vanuit Nederland leek alles nog koel en regenachtig, maar van lieverlee liet ik de wolken achter mij en reeds in Vlaanderen snorde ik het kobaltblauw tegemoet; met de kilometer zuidwaarts liep ook de temperatuur op.

Het zou wat minder hoog opgelopen zijn indien we nog gebruik hadden gemaakt van het octogesimale stelsel dat tot het einde van de negentiende eeuw in Europa nog algemeen in gebruik was; het zou dan zomaar een zes tot acht graden koeler zijn geweest.

Twee adressen benoorden Parijs; daarna door naar de Atlantische kust, naar het stadje dat rond 1650 meer dan een jaar onbereikbaar is geweest toen in opdracht van Kardinaal Richelieu de stad werd omsingeld waardoor tweederde van de inwoners de hongerdood stierven en diegenen die nog in leven waren zich uiteindelijk overgaven en je vraagt je dan wel eens af hoeveel dit "doodhongeren" van medemensen gekost heeft: enorme bouwwerken werden rondom de stad aangelegd, een heuse zeewal en daarbij ook nog eens soldij voor duizenden soldaten en dat allemaal omdat de enige misdaad van de stadinwoners was dat ze protestants waren.

Hoofdschuddend bekijk ik de stelling; zojuist nam een zwarte loper op b4 plaats waardoor het paard op c3 niet meer gespeeld kan worden omdat de koning op e1 staat en op veld d2 geen stuk staat; gevaarlijk, zo'n loper die de evenaar passeert!

Even voor Anders introduceerde René Antoine Réaumur zijn octigesimale stelsel; hij stelde het vriespunt van water op nul graden, en het kookpunt op tachtig waardoor de huidige buitentemperatuur van dertig graden celsius op rond de vierentwintig uit zou komen. Zoals geschreven: Réaumur's stelsel is lange tijd in gebruik gebleven totdat ze definitief verdreven werd door de natuurkundige uit Uppsala; en ook dat is niet geheel juist: Anders Celsius stelde het kookpunt van water op nul graden en het vriespunt op honderd, maar een jaar na zijn overlijden achtte -onder meer- de natuurkundige Carl Linaeus het verstandiger de getallen om te keren: vriespunt nul en kookpunt honderd; het duurde echter nog ruim honderdvijftig jaar voordat deze meting het octogesimale stelsel van Réaumur wist te overtreffen; overigens: niet overal. Inmiddels deed ook het stelsel van de Pools-Duitse en in 's Gravenhage wonende en levende natuurkundige Gabriël Fahrenheit zijn intrede, een temperatuurstelsel dat juist ook in Nederland nog lange tijd als maatgevend is gebleven terwijl overzee deze meting vandaag de dag nog algemeen is.

Via Dreux, Le Mans, Saumur en Niort nader ik de oude havenstad waar de Franse natuurkundige René Antoine geboren werd, de stad die als laatste Franse stad zich in 1944 kon ondoen van de Duitse legermachten, de stad waar in 1944 Kuifje en de kapitein op zoek gingen naar professor Zonnebloem over een route die ik aan de plaatjes in het later alsnog uitgekomen en voltooide verhaal "De Zeven Kristallen Bollen" herken.

Aan de rand van de evenaar, de belegering van de koning op e1 met een loper op veld b4: de loop der stukken: stond op b4 een toren of paard, was van directe belegering geen sprake; 't is het spel waar deci-, hexa en octogesimale stelsels het opnemen tegen de binaire pionele elementen, de laatsten soms wanhoopjes genoemd; verward kijk ik even van 't bord op en loer op de landkaart: La Rochelle, nog nauwelijks een uur verderop; octogesimaal een tien minuten minder.

Aldus schreef ome Willem.

.