Het leven van een vrachtrijder: januari 2016

donderdag 28 januari 2016

Het toen

Daarna veranderde het; eerst wolkenvelden, gevolgd door eindeloze regen, vergezeld met waai en vlagen terwijl na terugkeer uit Sens ook zich de richting wijzigde; een kwart slag, naar 't oosten, pal naar 't oosten.

Onderwijl tastten mijn gedachten de tijden af; een zoektocht naar toen dat nooit gevonden kan worden; zoals de klanken van de verwarde viool die door de stuurhut klonk; op zoek, zoals Joseph Joachim laat horen in zijn vioolconcerten; onnavolgbare werken en niet foutloos te spelen; waarin de luisteraar de zoektocht hoort; Joachim, die enkele jaren na Beethoven's overlijden in Burgerland het levenslicht zag.

Tijd en tijden schrijden voort. En daarom zijn zoektochten bij voorbaat vruchteloos; maar toch doemt het verlangen op, een verlangen naar tijden van weleer; wie kent dat niet! Zo ook ik, dolend over lange wegen; terugmijmerend naar het toen in 't nu; naar het toen, toen de snelweg bij Goor ophield en pas vlak voor Osnabrück weer een aanvang nam; net zoals de zoektocht van Joachim's viool doet; een poging tot terug naar de tijden vóór Beethoven, een tijd die niet te vinden bleek.

Pas twaalf jaar was hij toen hij de viool zo goed wist te bespelen dat hij onder leiding van Felix mendelssohn Bartholdy in londen Beethoven's "vergeten" vioolconcert ten gehore gaf. Verdere successen bleven niet uit, bleek een virtuoos in het spelen van werken van zijn voorgangers en daarom; daarom trachtte hij 't zelf ook: componeren van, voornamelijk, vioolwerken. Maar kennelijk ontwikkelde de vioolmeester een steeds dieper inzicht: zijn oeuvre is beperkt gebleven; Joachim, die trouwde met operazangeres Amalie Schneeweiss heeft ingezien dat elk van zijn pogingen zouden stranden; elke zoektocht van de door hem geschreven vioolpartij de tijden niet meer terug konden halen.

In de dierentuin van Berlijn werd een enorm huis voor hem gebouwd; dank zij Joachim leerde menig muzikant de oude meesters, zoals Mozart en Haydn kennen en spelen en Joachim was vermoedelijk de eerste die zijn spelen op de plaat vastlegde; grammofoonplaten, destijds nog eenzijdig "bedrukt" en waar ook werken van eigen hand op te horen zijn; ondanks zijn zoektocht tilde hij de muziek naar de twintigste eeuw; overleed in 1917 te Berlijn; Tiergarten.

Inmiddels klettert de regen voortdurend op 't dak en bevind ik me in Porta Westfalica en besluit mijn zoektocht op te geven; het toen verdween immers voor immer en morgen nog even naar Hannover en Iserlohn en daarna naar huis; door de stuurhut klinkt één van Joachinm's poging; vioolconcert Hongaarse stijl.

Nog even, dan verdwijnt ook deze week naar het toen dan nooit meer het nu zal kennen; er nooit meer in terugkeren zal.

Aldus schreef ome Willem.
.

Vergezicht

Januarilente

Groen, zonnig, stil, warm en Januari; nabij Nogent sur Seine

.

maandag 25 januari 2016

De heimweedamp

Uit de oude gevelstenen dwarrelt een rookdamp; de roepstem, januarizon en schuldgevoelens vermengt met slordigheden.

Inderdaad, ik liet het sloffen, afweten, of erger; ik verzaakte; liet het, niet zonder oorzaak, voor wat het was; pas toen de wegen weer hadden geroepen. Toen pas.

De laatste wedstrijd in Wijk aan Zee; Anne zou weer gaan verliezen en ik bood, achteraf, wat te snel, remise aan wat door mijn tegenstander werd geaccepteerd en terwijl we in het café van De Mondriaan wat na-analyseerden kwam internationaal schaakverteller Hans Böhm en-passant langs om aan ons wat uitleg te geven, wat we fout deden en wat niet en ach, de vierkamp was voorbij en met twee remises en een ervaring rijker verlieten we de andere dag de oude vissersplaats; bezochten met vrienden oud-Noordhollandse glorie: Alkmaar, Oudorp, Sint-Pancras, Beverwijk en de Egmondse abdij; al mijmerend doken we even de zestiger jaren van de vorige eeuw in.

Inmiddels hadden de Franse wegen geroepen; zich hardop afgevraagd waar ik bleef en in het afgelopen weekeinde las ik dat Anne twee winsten op rij boekte terwijl de Praagse David Navara het knap van Fabiano Caruana won, maar de wegen hadden weer geroepen met een roepstem waaraan ik geen weerstand bood.

Opeens, voordat ik het zelf begreep, doolde ik weer door de donkere nacht Antwerpen en Brussel voorbij, sliep een paar uur op de Belgisch-Franse grens en denderde daarna verder door oplopende temperaturen; dubbele cijfers in Januari en in gedachten ging ik terug naar die merkwaardige 23e, een dag met vele gezichten, de dag dat mijn oudste dochter jarig is, dat ook, maar op de 23e overleed Superbertus, Bertus van Soest, gelijk met mijn collega Joop, nu alweer drie jaren geleden; een jaar ervoor, ook op de 23e, werd het wijnfenomeen Helmer Otterman levenloos in zijn huis nabij Auxerre gevonden en met al die gedachten rolde ik voort over de weg naar Reims en Sezanne; door kleine dorpjes waar door de aanhoudende zon oude heimweedampen zich fluisterend vanuit de gevels zich over het wegdek vernevelden en daar ik onderweg was was het geroep van de wegen veranderd in een ootmoedige glimlach terwijl ik op weg was naar het stadje waar in het jaar 273 op zestienjarige leeftijd Kolumba werd onthoofd omdat het meisje weigerde met de zoon van de Romeinse keizer Aurelius te trouwen; welnu, dan weet de lezer meteen dat ik op weg was naar Sens, Sens aan de Yonne en waar zich de oudste gotische kathedraal bevindt.

Groene golvende akkerlanden; een stille januaridag, en tijdens het lossen werd de negentien graden aangetikt. Toen een stukje terug, weer door met heim en wee gevulde wegen, vooral in de oude dorpjes;
heimweedamp weegt immers zwaarder dan ademlucht.

Aldus schreef ome Willem.

zondag 24 januari 2016

Impressie Wijk aan Zee

Niet al te duidelijke foto's, maar wel aardig, toch?

Strand....

Yochanan Afek, Schaakmeester, speelt simultaan tegen de jeugd

samen met Hans Böhm

Informeel; Carlsen en So kijken toe, op de hoek Loek van Wely

Drukke discussie over de stelling

Jorden van Foreest tegen de rest van de wereld

Anne alleen aan 't bord

haartjes goed en schuiven maar. Tegen Erwin 'l amie

Benjamin bok klaar voor de start

...zo ook Miquoel Admiraal

woensdag 20 januari 2016

Arnold en Arthur

Eén jaar was er geen toernooi; 1945, maar vanaf 1938 is het, tot nog toe, jaarlijks gehouden, ook in de barre oorlogsjaren van 1941 tot en met 1944, jaren waarin Max Euwe een prominente schaakrol speelde; hij won, pal voor de oorlog, in 1940, alsmede in 1942; slechts weinigen herinneren zich de namen van de winnaars uit twee andere jaren; die van
Arthur Wijnans in 1941 en Arnold van den Hoek, 1943.

------

Tevoren had ik nog naar enkele openingen met zwart gekeken, want ik zou met zwart spelen en 't zou een merkwaardige dag worden. Nadat we in een sereen stille Wijk met uitzicht op Zee ontwaakte wandelden we al vroeg naar de toernooizaal en ik was de eerste die er al wat zat te schuiven terwijl mijn ega een warme kop koffie bracht. "Vandaag" wilde ik van die nul af.

--------

Beide oorlogswinnaars werden slachtoffer van een droefig lot; de Amsterdammer Arnold van den Hoek was midden twintig toen hij 't toernooi op zijn naam schreef. Kort daarna werd hij, zoals zovelen, door de Duitsers meegenomen om in Duitsland in de arbeideinsatz te werken. Of hij nog heeft getracht voordien onder te duiken, weet ik niet. Velen die opgeroepen werden, durfden vaak ook niet of hadden geen "adres"; in ieder geval: enkele maanden na het door hem gewonnen toernooi vertrok hij tot niet ver voor de latere "Ostzone", Braunsweich alwaar hij een jaar later bij een bombardement van de geallieerden jammerlijk is omgekomen.

--------

Een taaie strijd volgde; tegen een tegenstander uit Landgraaf die van geen wijken wist; na een Russische opening met wit wellicht iets beter kwam te staan terwijl ik veel denktijd gebruikte; even na de twintigste zet zette ik met een paardzet het bord in vuur en vlam; een afruil volgde, ik rekende en rekende, en keek op de klok; ik schrok; had nog slechts acht minuten voor nog een dikke vijftien zetten te gaan: ik bood remise aan.

--------

Tragischer verliep het Arthur Wijnans, geboren, 1920, in Padang, Nederlands Indië en die vlak voor de oorlog naar Delft kwam om te studeren en naast studie en schaken al vroeg in het verzet verzeild raakte, maar halverwege de oorlog door de Duitsers werd opgepakt en weggevoerd werd naar Kamp Neuengamme waar hij tot het einde van de oorlog bleef. Tot het einde: in de laatste aprildagen van 1945 werd hij met nog enkele honderden gevangenen -waaronder enkele afkomstig uit de razzia van Putten- uit het kamp gehaald en op het passagiersschip de Cap Arcona vastgezet, een enorm stoomschip dat voorheen een lijndienst naar Rio de Janairo had onderhouden.

---------

Na enig nadenken weigerde mijn tegenstander het remiseaanbod en speelde meteen daarna een foute zet waardoor ik voordeel verkreeg; ik speelde met twee stukken tegen een toren verder, maar door tijdnood gedreven bood ik nogmaals remise aan; nu accepteerde mijn opponent het wel; met nog anderhalve minuut op de klok haalde ik opgelucht adem; hij ook vanwege de matige stelling en daarbij: ik was met een halfje van de nul af.

--------

De Engelsen wisten -via luchtfoto's- dat er mensbewegingen waren geweest vanuit het kamp naar de Oostzee; zijn bovendien door de Zweden gewaarschuwd dat op de passagiersschepen die in de baai van Lübeck stuurloos ronddobberden honderden gevangenen werden vastgehouden; toch bombardeerden op 3 mei 1945 de Royal Airforce de schepen waaronder de Cap Arcona; velen slachtoffers verbrandden levend; overlevenden die naar de kant wilden zwemmen werden door de SS neergeknald, eveneens de enkeling die de kant wist te bereiken; vlak voor Neustadt in Holstein, een stadje dat ik me nog herinner uit de tijd dat ik er, in 1975, dertig jaar na het drama, enkele keren twintig ton blikjes gesterieleseerde melk voor Ghana had geladen; geladen aan de kade, vlak bij de plek dus waar de 25-jarige Arthur om het leven kwam.

-------

Later op de avond loop ik een toevallige locatie binnen waar de zeventienjarige Jorden van Foreest het alleen opnam tegen het management van Tata-steel; enkele van de tegenstanders van Jorden geholpen door de absolute schaaktop: Carlsen, Caruana, Ghiri, So en 'l Ami, bijna allemaal jonger dan de twee zo tragisch omgekomen spelers en winnaars uit de donkere en zwarte periode, zeventig jaren terug.

15 borden; Jorden kwam, zag en overwon zoals de Tatasteeldirecteur na afloop memoreerde.

----

Diep in de nacht graaf ik in de geschiedenis van het toernooi, stuit daarmee op vorengemelde feiten; wie van de, eveneens vorengenoemde overwegend jonge schakers, heeft weet van het droefe lot van hun verre voorgangers? Wie?

Aldus schreef ome Willem.
.

dinsdag 19 januari 2016

De wereldtop

Loek van Wely (zittend) Magnus Carlsen, Fabiano Caruana. Anish Giri en Erwin l' Ami, goed voor een slordige totaal-elo van 15.000.

.

Benjamin Bok

In actie...

.

Wijk aan Zee

Ochtendgloren over zee.

.

De nullen

Aanzwellend licht; uitzicht over de golven. Drie nullen op rij voor de Nederlandse kampioene: het zal zwaar voor haar worden.

Vorige week; veel wedstrijden bekeken en nagespeeld en de wereld om mij heen vergeten. Bijna vergeten, niet helemaal natuurlijk.

Vrijdag al, had ik even de sfeer geproefd; het die dag aangevangen toernooi bezocht en, samen met nòg iemand een speler opgezocht die we bijna vijftig jaar hadden gezien noch gesproken; ene Dick of Dik, uit mijn, uit onze, middelbare schooltijd en wiens naam ik op de spelerslijst had zien staan; een merkwaardige ontmoeting tussen de schaakstukken en spelers, en heel bijzonder.

Voor wie het nog niet duidelijk is: deze week bevinden we ons in Wijk aan Zee, voorheen de gemeente Wijk aan Zee en Duin, een dorpje ingeklemd tussen zee, duinen, een natuurpark en de zogenaamde Hoogovens, thans bekend onder de naam TATA-steel; slechts één weg biedt toegang tot het dorpje, een dorpje dat elke jaar twee weken lang in het teken staat van de schaaksport; in elke horecagelegenheid zijn. Schaakborden én spelers te vinden en in een grote hal worden enkele toernooien afgewikkeld met steeds rond de vijfhonderd schakerlingen en achterin, op een podium, worden twee wereldvermaarde wedstrijden gespeeld tussen 24 topspelers in twee groepen; daaronder de Nederlandse dameskampioen, Anne Haast die met een onfortuinlijke start begonnen is; eveneens als onze Nederlandse verwachting voor de eindzege; Anish Giri die met een nul begon, maar daarna twee halfjes scoorde.

En thans, in het acht en zeventigste jaar van haar bestaan; terwijl alle grote meesters mij reeds voorgingen; van Max Euwe, Bent Larsen, Jan Timman, Gary Kasparov en Anatoli Karpov tot aan Magnus Carlsen aan toe, speel ik ook een keer mee; ingedeeld, vooralsnog, in een groep van rond de veertig schakers van bepaalde sterkte terwijl ik, reeds aangezeten in die groep, op het laatste moment werd verzocht plaats te nemen in een sterkere groep; de reden(en) waarom werd niet gegeven.

Wel duidelijk was dat ik het zwaar zou krijgen; hoewel... Het begon met verlies van een pion, daarna gevolgd door een niet te versmaden kwaliteitswinst doordat ik een loper tegen een toren kon ruilen; door uiterst nauwkeurig spel kon ik het minime voordeel vasthouden hoewel de stelling onder druk kwam te staan totdat ik een volstrekt onnodige fout maakte; mijn toren en paard zó situeerde dat daartussen, op dat éne tussenliggende vakje de tegenstander zijn loper kon zetten en ik daardoor een stuk verloor; op dat moment, met een toren tegen twee lopers, een tegenstander met een vrijpion, een hopeloze stelling en ik hield het voor gezien; bood de tegenstander uit Limmen mijn hand en een Texels biertje aan; ik volgde in het spoor van Haast en Giri; de nul was een feit.

Inmiddels heeft het daglicht de omgeving met haar steeds wederkerend licht gevuld; nog één keer blik ik over de zich immer voortrollende zee. Dan begeef ik mij naar de ontbijtzaal.
Dat het vandaag meer dan een nul moge worden. Voor Anne, Anish en mij.

Aldus schreef ome Willem.

maandag 18 januari 2016

Haast..

Helaas....

.

zondag 17 januari 2016

Het Zonneplein

Thans ergens achteraf, in een tamelijk in verval geraakte Amsterdamse wijk

Vroeger een klein winkelcentrum waar weinig van over is. Het oude Tuindorp-Oostzaan, voorheen een levendig buurthui, maar nu is het rondom 't plein overal rustig. Stil eigenlijk.

zaterdag 16 januari 2016

Utrechtse Heuvelrug

Groene wintersfeer

.

donderdag 14 januari 2016

Het kasjroetroet

Dat was wel even schrikken, dinsdag, de dag voor de stemming voor een nieuwe voorzitter voor de Tweede Kamer, het uur dat ik de Amsterdamse Scheldestraat in reed; hij was verdwenen!

Dinsdag, de twaalfde januari; de dag dat, honderd jaar geleden, Emanuel Lasker verpletterend van Siegbert Tarrasch, beiden uit een gebied in Polen dat voorheen Duits is geweest, won en de dag dat de eerste slag bij de Somme eindigde; merkwaardige parallelen overheersen voortdurend de geschiedenis; de slag aan de Somme was ook een slag tussen soldaat Hitler en de uit de Oranje Vrijstaat afkomstige latere schrijver Officier John Tolkien die, later, in de ban van de ring kwam.

Inmiddels is het, op een paar dagen na, zeventig jaar geleden dat de Partij van de Arbeid werd opgericht; zeventig jaren geleden en eveneens, weliswaar ruim, zeventig jaar geleden keerden de eerste Joodse burgers uit de ellende terug naar Amsterdam waar ze geconfronteerd werden met achterstallige rekeningen voor elektriciteit, water en gas; van nutsvoorzieningen die ze in 't geheel niet hadden gebruikt. De enkelingen keerden terug naar de stad waar percentueel de meeste volksgenoten uit verdwenen; voor de oorlog had Amsterdam meer dan veertig koshere slagers.

Zeventig jaar na de oprichting van de partij kiest de tweede kamer haar nieuwe voorzitter; een dag ervoor sta ik voor de gesloten zaak, want Sal Meijer bleek na acht en vijftig jaar de deuren te hebben gesloten: "Amsterdam is weer minder kosher geworden", schoot er door mij heen.

In de middag bezoek ik nog even de Professor die er een weinig toe heeft bijgedragen dat een deel van het Oude Volk kon ontkomen aan de destijds verwoestende terreur; in de avond ging ik schaken met nog steeds de onverlichte etalageruit met het bordje "te huur" van de voormalige broodjeszaak in gedachten; verbeten zet ik zet voor zet en voog m'n tegenstander venijnig van ' t bord.

14 januari inmiddels; ik bereid me, in een inmiddels minder kosher geworden wereld voor op het komende schaaktoernooi te Wijk aan Zee en bestudeer de romantische leugens en romaneske waarheden van de diverse aanvallen, gambieten en openingen terwijl honderd jaren terug in de afgelopen nacht overal de dijken van de Zuiderzee bezweken. Er zijn, zoals we weten, onweerspeekbare metabletische verschijnselen, meestal gelijktijdig, maar soms ook parallel aan perioden van zeventig en honderd jaar.

Rest nog slechts één enkele koshere slagerij in de stad; kasjroet eten is bijna onmogelijk geworden en het regent, regent onafgebroken in de druilerige stad.

Zoals geschreven; Amsterdam, ja Nederland werd de afgelopen welen een stuk minder kosher. En dat is en onheilspellend vooruitzicht.

Aldus schreef ome Willem.
.

maandag 11 januari 2016

Heebink

Deze foto vond ik zwervend over internet. Hoewel "Heebink-transport" in 1970 werd opgericht door Jan Heebink, blijkt "de gootvader van" al met een truck met oplegger te hebben rondgereden. Benieuwd of "het merk" nog is te achterhalen. vermoedelijk betreft het hier nog een benzinevoertuig.